دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

خسرو و شیرینِ شعله ی نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است."   پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....

شرح احوال و زندگینامه محمد حسن ضمیری
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » محمد حسن ضمیری »
 حاج محمدحسن فرزند مرحوم حاج محمد، در سال ۱۳۱۰ خورشیدی در محله‌ی زیرکان نی‌ریز به دنیا آمد. پدر و اجداد وی همگی از حافظان و معلمان قرآن کریم بودند، به‌طوری‌که پدرش از همان دوران کودکی وی را با خود به جلسات مذهبی می‌برد. او دوره‌ی دبستان را در نی‌ریز به پایان رساند و چون امکان تحصیل در شهرهای بزرگ برایش وجود نداشت، به‌ناچار در نی‌ریز  به کار کشاورزی روی آورد.  در سال ۱۳۳۰ به خدمت سربازی رفت و...

ارجوزه علویه فی الصرف و النحو(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ارجوزه علویه فى الصرف و النحو: این اثر که با عنوانِ منظومه صرف و نحو علوى نیز از آن یاد شده ، ارجوزه‏ اى است در صرف و نحو عربى به همراه ارجوزه ‏اى در شرح حدیثى از امیرالمؤمنین (ع) به زبان عربى؛ بنابراین، این اثر خود شامل سه منظومه است: ارجوزه فى الصرف، ارجوزه فى النحو، و ارجوزه فى شرح حدیث امیرالمؤمنین (ع). ارجوزه صرف، که آن را «نظم اللئالى» نیز خوانده ‏اند ، شامل هزار و...

شرح احوال و زندگانی سید محیی الدین فال اسیری
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محیی الدین فال اسیری »
      سید على اکبر ملقب به محیى الدین، فرزند سید محمد و نوه مجتهد فارس، سید على اکبر فال اسیرى بود. سلسله نسب این خاندان به امام موسى بن جعفر (ع) مى‏رسد.      اصل آنان از دو روستاى فال و اسیر، از توابع لامردِ لارستان بوده و جدّ آنان، سید على ‏اکبر فال اسیرى، در شیراز اقامت گزید.      سید محیى الدین، در سال 1319 ق. مطابق با 1280 ش. در شیراز متولد شد و در همانجا، نزد عالمان و...

شرح احوال و زندگینامه مایلی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » مایلی نیریزی »
     هفت اقلیم قدیمترین منبعى است که در آن، نام مایلى آمده و از او با عنوان مولانا مایلى یاد شده است .     بعد از آن، تقى‌‌الدین اوحدى بلیانى در تذکره مهم خود، عرفات‌‌العاشقین، به شرح احوال وى پرداخته. و او را«مولانا مایلى ایجى» خوانده است . منابع دیگر عموماً از این دو منبع اخذ کرده‌‌اند.      مایلى در دوره شاه طهماسب صفوى (حک 930 - 984 ه . ق.) در نیریز مى‌‌زیسته است. در آن زمان میرزااحمدکفرانى اصفهانى...

مسمط بهاریه در مدح و ستایش مولای متقیان علی (ع)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 باز زنو زد بهار، خیمه به طرف دمن                                 باز زنو یافت زیب، سبزه صحن چمن ز لاله و ضیمران، ز لادن و نسترن                                      آید و آرد نسیم، شمیم مشک ختن و یا که بگسسته حور ز گیسوان تارها باز پراکند مشک، بنفشه اطراف جو                                  باز برافروخت چهر، شقایق مشکبو باز زنو بى‏نقاب، گل به چمن کرد رو                              باز نسیم صبا، مى‏ وزد از چار سو نهفته اندر به ناف، نافه تاتارها باز زنوروز جم، زمانه فیروز شد                                باز زمین، سبز بخت، ز فرّ نوروز...

شرح احوال و زندگانی سید محمد پیشنماز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محمد پیشنماز (فقیه) »
   سیدمحمد، ملقب به پیشنماز، فرزند سیدابراهیم بود. سلسله نسب این خاندان به امام سجاد(ع) مى‏رسد.      او در سال 1283 ه . ق. در نیریز ولادت یافت و در همانجا نزد شیخ مهدى کرمانى و آقا سید جواد نیریزى به تحصیل پرداخت. پس از آن براى تکمیل تحصیلات خود در علوم و معارف دینى به شیراز رفت و در مدرسه آستانه به تحصیل پرداخت. در آنجا از محضر عالمان بزرگ از جمله میرزا ابراهیم محلاّتى و میرزا هدایت...

ورزش زورخانه‌ای فارس
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از سابقه‌ی وزش باستانی در نی‌ریز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آن‌طور که گذشتگان نقل نموده‌اند ورزش باستانی در این دیار کهن در زمان حکومت حاج زین‌العابدین حاکم نی‌ریز در سال 1241 هـ. ق از رونق خاصی برخوردار بوده است. علتش هم این بوده که اولاً حاکم وقت در قدرت و قوه‌ی بازو یکی از دلاوران زمان خویش محسوب می‌شده، به‌طوری که نقل‌شده سینی مسی را با تکیه‌بر بازوی خویش از وسط پاره می‌نمود. ثانیاً ایشان در فرصت‌های...

شرح احوال و زندگانی عبدالحمید نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » عبدالحمید نیریزی(عبدالحمید بن معین الدین بن محمد هاشم) »
 عبدالحمید بن معین ‏الدین بن محمدهاشم نیریزى، حکیم و عارف نیریزى که در سده دهم و یازدهم هجرى قمرى مى‏ زیسته است.      برخى وى را شاگرد میرداماد ـ میرمحمدباقر ابن شمس ‏الدین محمد (متوفى 1041 ه . ق.) ـ حکیم و عارف نامدار شیعى دانسته ‏اند . به هر حال، او در سده یازدهم هجرى زیست و درهمان سده نیز وفات یافت. تنها اثرى که از او بر جاى مانده، کتابى عرفانى با عنوان البوارق النوریه فى اسرار...

شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
      میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى ‏توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته ‏اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است.      نام پدر او را «ملاعلى‏ اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته ‏اند. استاد...